Radiografia to najpowszechniej stosowana technika obrazowania ciała wykorzystująca promieniowanie rentgenowskie. Promieniowanie to przechodząc przez tkanki o zróżnicowanej gęstości pochłaniane jest w różnym stopniu. W efekcie uzyskuje się obrazy w odcieniach szarości będące dwuwymiarowym odwzorowaniem narządów wewnętrznych i struktur kostnych.
PRZYGOTOWANIE DO BADANIA RTG
Większość badań RTG nie wymaga specjalnego przygotowania, poza zdjęciem przeglądowym jamy brzusznej, zdjęciem odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa oraz badaniami radiograficznymi z podaniem środków cieniujących (np. urografia).
PRZYGOTOWANIE DO BADANIA RTG KRĘGOSŁUPA LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWEGO ORAZ JAMY BRZUSZNEJ
PRZEBIEG BADANIA
UROGRAFIA
Urografia jest badaniem obrazowym pozwalającym na ocenę anatomii i funkcji układu moczowego po dożylnym podaniu kontrastu i wykonaniu serii zdjęć rentgenowskich jamy brzusznej. Dzięki temu badaniu można określić wielkość, kształt i położenie nerek oraz ocenić układ kielichowo-miedniczkowy, drogi wyprowadzające mocz i pęcherz moczowy.
PRZYGOTOWANIE DO UROGRAFII:
PRZEBIEG BADANIA
PO BADANIU
ŚRODKI KONTRASTOWE
W pracowniach RTG stosujemy nowoczesne niejonowe jodowe środki kontrastowe cechujące się niskim ryzykiem wystąpienia objawów niepożądanych. Jak każdy jednak lek, podany dożylnie środek kontrastowy może powodować działania uboczne, chociaż nie u każdego pacjenta one wystąpią. Działania te zwykle są przejściowe i mają niewielkie nasilenie, jednak opisywano również reakcje o ciężkim lub zagrażającym życiu przebiegu. Najczęściej występują nudności oraz uczucie ciepła i metaliczny smak w ustach. Większość ciężkich reakcji niepożądanych występuje w ciągu pierwszych 30 min od podania środka kontrastowego, jednak niekiedy dochodzi do reakcji opóźnionych (po kilku godzinach, a nawet kilku dniach).
Każdorazowo decyzję o podaniu środka kontrastowego podejmuje lekarz radiolog nadzorujący badanie w oparciu o wskazania diagnostyczne, przeszłość chorobową pacjenta oraz wyniki badań laboratoryjnych (w tym kreatyniny).
PRZYGOTOWANIE PACJENTA DO BADANIA Z PODANIEM ŚRODKA KONTRASTOWEGO
NALEŻY DODATKOWO WZIĄĆ ZE SOBĄ NA BADANIA
PO BADANIU
Możliwe działania niepożądane po dożylnym podaniu środka kontrastowego:
Często (1/10-1/100) | Niezbyt często (1/100-1/1000) | Rzadko (1/1000-1/10000) |
zmniejszenie ostrości, zaburzenia widzenia | zapalenie spojówek, łzawienie | |
zaburzenia rytmu | kołatania serca, ból / uczucie ucisku w klatce piersiowej, bradykardia, tachykardia, zatrzymanie krążenia, niewydolność serca, niedokrwienie / zawał mięśnia sercowego, sinica | |
zaburzenia czynności tarczycy, przełom tyreotoksyczny | ||
reakcje rzekomoanafilaktyczne/nadwrażliwości | wstrząs rzekomoanafilaktyczny | |
zawroty głowy, niepokój | parestezje / niedoczulica, splątanie, lęk, pobudzenie, niepamięć, zaburzenia mowy, senność, utrata przytomności, śpiączka, drżenia, drgawki, niedowład / porażenie, niedokrwienie / zawał mózgu, udar krwotoczny mózgu, przejściowa korowa utrata wzroku |
|
kichanie, kaszel | nieżyt nosa, duszność, obrzęk błony śluzowej, astma, chrypka, obrzęk krtani / gardła / języka / twarzy, skurcz oskrzeli, skurcz krtani / gardła, obrzęk płuc, niewydolność oddechowa, zatrzymanie oddychania | |
nudności | wymioty, zaburzenia smaku | podrażnienie gardła, dysfagia, obrzęk ślinianek, ból brzucha, biegunka |
pokrzywka, świąd, osutka, rumień | obrzęk naczyniowo-ruchowy, zespół objawów śluzówkowo-skórnych (np. zespół Stevensa i Johnsona lub zespół Lyella) | |
zaburzenia czynności nerek | ostra niewydolność nerek | |
uczucie gorąca lub bólu, ból głowy | złe samopoczucie, dreszcze, zwiększona potliwość, reakcje wazowagalne | bladość, zmiany temperatury ciała, obrzęki, ból w miejscu podania, niewielkie ocieplenie oraz obrzęk, zmiany zapalne i uszkodzenie tkanek w przypadku wynaczynienia |